Sık Sorulanlar

Beton nasıl dökülmelidir?

Beton daha önceden döküme uygun hale getirilmiş olan kalıplara segregasyona neden olmayacak yükseklik ve açıda dökülmelidir.

Düşey yapı elemanlarında donatı kaynaklı yerleşme problemlerinin önüne geçilmesi için çözüm nedir?

Düşey yapı elemanlarında donatı kaynaklı yerleşme problemlerinin önüne geçilmesi için döküm kalıbı 3 aşamada dolduracak şekilde gerçekleştirilmelidir.

Beton dökümleri nasıl gerçekleştirilmelidir?

Kendiliğinden yerleşen beton ve tarif edilmiş beton gibi özel ürünler haricinde tüm beton tipleri vibrasyon ile sıkıştırılarak dökümleri gerçekleştirilmelidir.

Betonun birbirine kaynaşması nasıl sağlanır?

Betonun birbirine kaynaşmasını sağlamak için her defasında bir önceki tabakaya kaynaşmasını sağlayacak ölçülerde vibrasyon yapılmalıdır.

Bakım nedir?

Betonun yerleştirilmesi, sıkıştırılması ve perdahlanması işlemlerinden hemen sonra yeterli süre, uygun nem koşulu ve sıcaklıkta tutulması işlemine bakım adı verilmektedir.

Betona uygulanan işlemler nelerdir?

Sürekli olarak beton yüzeyinin nemli kalması sağlanmalıdır. Genellikle hortum ve benzeri yardımcı ürünlerle su püskürtülür ve gölet olacak şekilde su biriktirilir.

Beton yüzeyinde oluşabilecek su kayıpları nasıl önlenir?

Kimyasal kür katkıları kullanılarak beton yüzeyinde oluşabilecek su kayıplarının önüne geçilir.

Beton yapım döküm ve bakım kurallarına göre sıcak hava tanımı nedir?

TS 1248 ‘Beton yapım döküm ve bakım kuralları’ standartı, ortalama hava sıcaklığının peş peşe üç gün süre ile 30⁰ C’nin üzerinde olduğu hava durumunu ‘sıcak hava’ olarak tanımlamaktadır.

Betonun aşırı beklemesinden dolayı oluşabilecek mukavemet kayıpları nasıl önlenir?

Beton döküm süresi kısaltılarak ve kontrollü araç sevkiyatı yapılarak betonun aşırı beklemesinden dolayı oluşabilecek mukavemet kayıplarının önlenmesi gerekir

Hazır Beton

Hazır Beton; çimento, agrega (kum, kırma kum, taş tozu, çakıl, kırmataş v.b.), su, ve gerektiğinde kimyasal ve mineral katkı maddelerinin belirli ölçülerde uygun olarak karıştırılmasıyla elde edilen, başlangıçta plastik ya da akıcı kıvamda olup, şekil verilebilen ve zamanla sertleşerek, dayanım kazanan, dünyada en çok tüketilen yapı malzemeleri arasındadır.

TS EN 206-1’e göre beton 3 sınıfa ayrılmıştır:

Normal beton: Etüv kurusu durumdaki birim hacim kütlesi ( yoğunluğu ), 2000 kg/m3 ‘ten büyük, 2600 kg/m3 ‘ten küçük olan beton.

Ağır beton: Etüv kurusu durumdaki birim hacim kütlesi ( yoğunluğu ), 2600 kg/m3'‘ten daha büyük olan beton.

Hafif beton: Etüv kurusu durumdaki birim hacim kütlesi ( yoğunluğu ), 800 kg/m3 ‘ten büyük, 2000 kg/m3 ‘ten küçük olan beton. Hafif beton, betonda kullanılan agreganın bir kısmı veya tamamı hafif agrega seçilerek üretilir.

Çimento

Çimento, ana hammaddeleri kalkerle kil olan ve mineral parçalarını (kum, çakıl, tuğla, briket ..vs.) yapıştırmada kullanılan bir malzemedir. Çimentonun bu yapıştırma özelliğini yerine getirebilmesi için mutlaka suya ihtiyaç vardır. Çimento, su ile reaksiyona girerek sertleşen bir bağlayıcıdır. Kırılmış kalker, kil ve gerekiyorsa demir cevheri ve / veya kum katılarak öğütülüp toz haline getirilir. Bu malzeme 1400-1500°C'de döner fırınlarda pişirilir. Meydana gelen ürüne "klinker" denir.

Daha sonra klinkere bir miktar alçı taşı eklenip (%4-5 oranında) çok ince toz halinde öğütülerek Portland Çimentosu elde edilir. Katkılı çimento üretiminde; klinker ve alçı taşı dışında, çimento tipine göre tek veya birkaçı bir arada olmak üzere tras, yüksek fırın cürufu, uçucu kül, silis dumanı vb. katılır. Çimento birçok beton karışımında hacimce en küçük yeri işgal eden bileşendir; ancak beton bileşenleri içinde en önemlisidir.En çok kullanılan çimento tipleri Portland Kompoze Çimento, Katkılı Çimento, Cüruflu Çimento ve Sülfata Dayanıklı Çimento'dur, bunun dışında özel amaçlar için Beyaz Portland Çimentosu ve diğer bazı tip çimentolar kullanılmaktadır.

Normal betonda agrega taneleri en sağlam unsur olduğundan, diğer iki unsur (çimento hamuru ve aderans) mukavemeti belirlemektedir. Çimento hamurunun mukavemeti önemli ölçüde su/çimento oranına da bağlıdır.

Betonda kullanılan çimento tipleri ve uygunluk değerlendirmesi TS EN 197 serilerinde standartlaştırılmıştır.

Agrega

Beton üretiminde kullanılan kum, çakıl, kırmataş gibi malzemelerin genel adı agregadır. Beton içinde hacimsel olarak %60-75 civarında yer işgal eden agrega önemli bir bileşendir. Agregalar tane boyutlarına göre ince (kum, kırma kum.. gibi) ve kaba (çakıl, kırmataş... gibi) agregalar olarak ikiye ayrılır.

Agregalarda aranan en önemli özellikler şunlardır:

• Sert, dayanıklı ve boşluksuz olmaları,
• Zayıf taneler içermemeleri (deniz kabuğu, odun, kömür... gibi)
• Basınca ve aşınmaya mukavemetli olmaları,
• Toz, toprak ve betona zarar verebilecek maddeler içermemeleri,
• Yassı ve uzun taneler içermemeleri,
• Çimentoyla zararlı reaksiyona girmemeleridir.

Agreganın kirli (kil, silt, mil, toz,...) olması aderansı olumsuz etkilemekte, ayrıca bu küçük taneler su ihtiyacını da artırmaktadır.
Beton agregalarında elek analizi, yassılık, özgül ağırlık ve su emme gibi deneyler uygun aralıklarla yapılarak kalite sürekliliği takip edilmelidir. Betonda kullanılacak agregalar TS 706 EN 12620'ye uygun olmalıdır.
Agregalar doğal (kum-çakıl, kırmataş) ve yapay (yüksek fırın curufu, genleştirilmiş kil, perlit) olmak üzere iki farklı kökene sahiptir. Ancak her mineral kökenli malzeme veya endüstriyel atık, beton agregası olarak kullanılamaz.

Karışım Suyu

Su, betonu oluşturan temel malzemelerden biridir. Temiz, içilebilir, berrak ve kokusuz her su beton üretiminde kullanılabilir. Beton karma suyu asit niteliğinde olmamalıdır. Sülfat, klor, değişik tuz v.b. betona zarar verebilecek kimyasal maddeleri içermemelidir.
TS 13515’e göre beton karma suyunun TS EN 1008’e uygunluğunun kontrolü, imalatın başlangıcından sonra yılda en az 2 kez, bu sonuçlar birbirine yakın ise yılda en az 1 kez yapılmalıdır.

Kimyasal Katkılar

Çimento, agrega ve su dışında çimento dozajının belirli bir %si kadar ilave edilen organik ve inorganik maddelerdir. Taze betonun işlenebilirliğini iyileştirmek, priz sürelerini değiştirmek, karışım suyu miktarını azaltmak, hava sürüklemek gibi amaçlarla genelde beton karışım suyuna eklenerek uygulanan kimyasal maddelerdir.

Gereğinden fazla kullanıldığında olumsuz etkileri veya az kullanıldığı taktirde hiç bir faydası olmayabilir. Bilinmesi gereken husus; kurallara uygun üretilmeyen bir betonun özelliklerini katkı maddeleri ile iyileştirmek mümkün değildir. Kurallarına uygun üretilen betonların da katkı maddeleri ile uyumu önceden yapılan deneyler ve testlerle belirlenir. 

Beton üretiminde kullanılan kimyasal katkı maddeleri aşağıda belirtildiği şekilde gruplandırılır.

a) Su azaltıcı / akışkanlaştırıcı kimyasal katkılar;

b) Süperakışkanlaştırıcılar;

c) Priz süresini değiştiren kimyasal katkılar;

d) Hava sürükleyici kimyasal katkılar;

e) Diğer katkılar;
Projenin şartlarına ve kullanım alanlarına göre tasarlanan özel ürünlerde kullanılan ilave katkılardır. Bu alanda kullanılan başlıca katkılar; hafif beton, geçirimsiz beton, rötre önleyici, aderans artırıcı, renklendirici, su tutucu, su geçirimsizlik v.b. özelliklerde iyileştirmeye yardımcı olurlar.

Mineral Katkılar

Doğal ve yapay olarak ikiye ayrılan bu hammaddeler puzolanik özellik gösterirler ve betonun bazı özelliklerini iyileştirmek amacıyla kullanılabilirler. Tüm dünyada ve ülkemizde mineral katkılar zaman içinde her türlü fiziksel, kimyasal ve elektro-kimyasal dış etkilere karşı uzun ömürlü betonarme yapıların üretiminde portland çimentosu veya portland çimentosu klinkeri ile birlikte kullanılmaktadır.

Yapay mineral katkılar genelde atık ürünlerin geri kazanımını sağladığından beton CO2 ayak izini azaltmaya yardımcı olur.

Ülkemizde yaygın olarak kullanılan mineral katkı çeşitleri; Uçucu kül, Öğütülmüş yüksek fırın cürufu, Silis dumanı ve Tras’dır.